۱۳۸۹ شهریور ۲۷, شنبه

تجربی - غیر پزشکی - علوم پایه >> زیست شناسی

شامل موارد زیر می شه:
علوم گیاهی،علوم جانوری،علوم میکروبیولوژی،علوم سلولی ومولکولی،زیست شناسی عمومی
 که اگه در موردشون اطلاعات خوب لازم دارید برید به لینک زیر
http://gozine2.ir/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=74

۱۳۸۹ شهریور ۲۵, پنجشنبه

توضیحی در مورد رشته ی بیوتکنولوژی در ایران

رشته بیوتکنولوژی یک رشته کاربردی و میان رشته ای مهندسی علوم است که قلمرو آن حداقل 33 حوزه تخصصی علوم را در برمی گیرد. این رشته در کشور ما از سال 1378 در دانشکده علوم دانشگاه تهران در مقطع دکترای پیوسته ارائه می شود.

این رشته از سه مرحله کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تشکیل شده است که دانشجویان در مرحله کارشناسی پس از گذراندن موفقیت آمیز132 واحد دروس مشترک معرفتی- نظری، علوم پایه، پزشکی، مهندسی و مبانی بیوتکنولوژی به اضافه آموختن زبان انگلیسی در حد 550 نمره تافل و آشنایی کامل با یک زبان برنامه نویسی کامپیوتر در صورتی که معدل آنها در هر نیمسال تحصیلی 15 باشد، می توانند وارد مرحله دوم یعنی مقطع کارشناسی ارشد شوند که در این مقطع یکی از 6 گرایش بیوتکنولوژی میکروبی، بیوتکنولوژی پزشکی، بیوتکنولوژی محیطی و دریایی، بیوتکنولوژی مولکولی، فرآورش زیستی و بیوتکنولوژی کشاورزی (گیاهی) را انتخاب کرده و بعد از گذراندن 48 واحد در یکی از گرایشهای تخصصی، و انجام معادل 6 واحد پژوهشهای انفرادی و ارائه 2 واحد سمینار از مقطع کارشناسی ارشد فارغ التحصیل می شوند. در این مرحله در صورتی که میانگین نمرات دروس مقطع کارشناسی ارشد آنها حداقل 16 باشد، می توانند در امتحان جامع شرکت کنند و در صورت موفقیت در این امتحان، وارد مرحله دکترای تخصصی (D.Ph ) خواهند شد و رسما برای ثبت پایان نامه دکتری اقدام کنند.
به عبارت دیگر دانشجویان این رشته نیز برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد و دکتری باید شرایط لازم را داشته باشند، یعنی باید میانگین معادل بالایی داشته و در آزمون جامع موفق شوند اما در یک آزمون رقابتی شرکت نمی کنند.


توانایی های لازم:

رشته بیوتکنولوژی از بین داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی فیزیک و علوم تجربی دانشجو می پذیرد چرا که بعضی از گرایشهای این رشته به علوم پزشکی و بعضی دیگر از گرایشها به رشته های مهندسی مربوط می شود. گفتنی است که دوره دکترای مستقیم بیوتکنولوژی، دوره آموزشی خاصی است که مناسب با توانایی های دانشجویان سرآمد به صورت پیوسته و فشرده تنظیم شده است و با پذیرش دانشجویانی که از نظر بهره هوشی، قدرت درک و استدلال، توان نوآوری و خلاقیت، خودآموزی و استفاده مناسب از وقت، علاقه و انگیزه شدید به یادگیری و توانایی های ذهنی و روانی سرآمد همگنان خود هستند، آنان را برای اخذ درجه دکتری در این رشته آماده می کنند.

از همین رو نیمی از ظرفیت پذیرش این رشته به داوطلبانی اختصاص دارد که در مرحله ما قبل نهایی المپیادهای دانش آموزی ریاضی، فیزیک، شیمی، کامپیوتر و زیست شناسی پذیرفته شده باشند و نیمی دیگر نیز به داوطلبانی که از طریق آزمون سراسری وارد شده و نمره کل آزمون سراسری آنها از 10000 کمتر نباشد. برای مثال در اولین سال ارائه این رشته، آخرین رتبه قبولی 173 و در سال دوم، آخرین رتبه قبولی 150 بود.در ضمن از پذیرفته شدگان این رشته، مصاحبه علمی به عمل می آیند تا دانشجویانی که واقعا علاقه مند بوده و انگیزه علمی لازم را دارند، وارد این رشته شوند.


موقعیت شغلی در ایران:

رشته بیوتکنولوژی، یک رشته جدید است و بی شک مدتی زمان خواهد برد تا فارغ التحصیلان آن، جایگاه واقعی خویش را پیدا کنند اما این به معنای آن نیست که موقعیت شغلی برای فارغ التحصیلان این رشته مهیا نمی باشد.

چون زمینه کار بیوتکنولوژی در داخل کشور مساعد است و برای مثال در حال حاضر عده ای از دانشجویان دوره دکترای میکروبیولوژی که در زمینه بیوتکنولوژی میکروبی مطالعه می کنند، بر روی آبهای شور کشور مثل دریاچه ارومیه که امکان رشد موجودات در آن پیچیده و مشکل است، تحقیق می کنند تا با بهره گیری از تکنیک های بیوتکنولوژی، محیطی مناسب برای رشد موجودات دریایی در داخل آن فراهم آورند. از سوی دیگر فارغ التحصیلان این رشته می توانند به عنوان نیروی انسانی متخصص برای مدیریت میانی و هدایت امور فنی خطوط تولید، مزارع و آزمایشگاهها مشغول به فعالیت شوند.


درسهای این رشته در طول تحصیل

دروس مشترک بین گرایشهای مختلف بیوتکنولوژی:
روانشناسی عمومی، فلسفه عمومی، فلسفه هنر و زیبایی شناسی، فلسفه و روش شناسی علوم، تاریخ علم، روش تحقیق، مبانی منطق، منطق ریاضی، اصول مبانی مدیریت صنعتی، آشنایی با قرآن کریم، مبانی علم و حقوق و روابط بین الملل، اصول علم اقتصاد، ریاضی عمومی، آمار و احتمالات، محاسبات علمی عددی، شیمی عمومی، شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، مکانیک، الکتریسیته و مغناطیس، موج و حرارت، فیزیک جدید، زیست شناسی عمومی، زیست شناسی سلولی،زیست شناسی مولکولی، ژنتیک عمومی، ژنتیک میکروارگانیسم ها، اصول مهندسی ژنتیک، میکروبیولوژی عمومی، میکروبیولوژی کاربردی، بیوشیمی ساختمانی، متابولیسم، روش های بیوشیمی و دستگاهها، ایمنی شناسی، زیست شناسی پرتوی، اصول مهندسی بیوشیمی، موازنه جرم و انرژی، مکانیک سیالات، انتقال حرات، انتقال جرم، مبانی بیوتکنولوژی پزشکی، مبانی بیوتکنولوژی مولکولی، مبانی بیوتکنولوژی کشاورزی، مبانی بیوتکنولوژی محیطی، مقررات زیست ایمنی.
دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی پزشکی:
ایمونوژنتیک، ایمنی شناسی سلولی - مولکولی، ژنتیک پزشکی، متابولیت های میکروبی، فاراماکوژنتیک، فرآورده های نوترکیب، مهندسی ژنتیک پیشرفته، آنزیمولوژی.
دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی محیطی و دریایی:
فروشوئی میکروبی، تصفیه بیولوژیکی فاضلابها، تصفیه بیولوژیکی آلاینده های خطرناک، آلودگی دریا و بیوتکنولوژی دریایی، پاکسازی زیستی، مدلسازی و شبیه سازی فرآیندها، معادلات دیفرانسیل، شیمی فیزیک، میکروبیولوژی محیطی.
دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی مولکولی:
بیوفیزیک سلولی مولکولی، مهندسی ژنتیک پیشرفته، آنزیمولوژی، ساختمان و عمل پروتئین ها، ساختمان و عمل اسیدهای نوکلئیک، زیست شناسی مولکول پیشرفته،
بیولوژی سلولی- مولکولی تکوینی، شیمی فیزیک.
دروس تخصصی گرایش فرآورش زیستی:
مهندسی واکنش های شیمیایی، فرآیندهای جداسازی، طراحی راکتورهای بیوشیمیایی(بیوراکتورها)، مبانی بیوتکنولوژی تخمیر، پدیده های انتقالی در سیستم های بیوشیمی، کنترل فرآیند، طرح و اقتصاد مهندسی، معادلات دیفرانسیل، شیمی فیزیک.
دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی کشاورزی:
سیتوژنتیک(کلاسیک و نوین)، اصول اصلاح نباتات، اصلاح نباتات پیشرفته، کشت بافت گیاهی و کاربردهای آن، تعیین نقشه ژنی گیاهی(کلاسیک ونوین)، ژنتیک مولکولی گیاهی، روشهای نوین انتقال ژن به گیاهان، آفات و بیماریهای گیاهی، مهندسی ژنتیک پیشرفته.
دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی میکروبی:
میکروبیولوژی محیطی، فیزیولوژی میکروارگانیسم ها، پدیده های تخمیری، پروتئین ها و پلی ساکاریدهای میکروبی، بیوتکنولوژی غذایی، بیوتکنولوژی آرکی باکترها، آنتی بیوتیکها، بیوتکنولوژی قارچ ها.
ژنتیک، دانش انتقال صفات وراثت از والدین به فرزندان است که این والدین ممکن است انسان، درخت، و یا حتی باکتری باشند. ژنتیک ، می کوشد تا از مکانیزم های ملکولی عامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر سخن بگوید، از این رهگذر و همگام با پیشرفتهای روز افزون دانش ژنتیک و نامگذاری قرن 21 به عنوان عصر ژنتیک و ضرب آهنگ شتابانِ پرداخت به این دانش در جهان، گرایش ژنتیک در چند سال اخیر در کشور ما ایجاد شده است.

دانشجویان این رشته، برای آشنایی با دنیای وسیع این دانش و دستاوردهای مختلف آن، مباحثی پراهمیت همچون ژنتیک سرطان، روشهای تشخیص بیماریهای ژنتیک پیش و پس از تولد، شناخت ناقل بیماریها، اصول مشاوره ژنتیکی، نقش ژنتیک در بروز رفتارهای فردی و اجتماعی، شناخت جمعیتهای مختلف ژنتیکی و نژادهای انسانی، ژن درمانی، پزشکی قانونی و روشهای اصلاح نژاد ژنتیک مولکولی را مورد بررسی قرار می دهد. در بین اهداف گوناگونی که برای این رشته برشمرده اند، اصلاح ژنها با چشم انداز بهبود نقصهای آتی، تولید انبوه واکسنهای انسانی و حیوانی و تولید داروهای جدید و پروتئین های گوناگون از جمله مهمترین اهداف، به حساب می آیند.


نظر با استاد
در واقع، در مورد دانش ژنتیک، نیازی به گفتگوی زیاد نمی باشد؛ ولی در یک جمله می توان گفت از زمانی که حیات در روی کره زمین آغاز شد و آفرینش، به وجود آمد که حدود یك میلیارد سال می باشد می بایستی هر موجودی صفات خود را به نسل بعدی به ارث بگذارد و در نتیجه دانش ژنتیک از همان زمان، حاکم بر دنیای امروز و حیات شد.

در جهان امروز هم بدون هیچ گونه پیش داوری و خود شیفتگی، باید عرض کرد که هیچ مسأله ای را نداریم که ژنتیک در آن تأثیر نداشته باشد؛ از کلیه بیماریها گرفته تا همه جانوران که حالا چه در اصلاح نژاد آنها و چه در پیشگیری و چه در مبارزه با آنها و چه در گیاهان که آنها را به صورت تجاری درآورده و از آنها استفاده بهینه کرده و به خصوص در مورد اشرف مخلوقات موجودی به نام انسان چه در صفات سالم و چه صفات بیماری زا، همه اینها با ژنتیک سر کار داریم.

در جهان امروز که آغاز قرن 21 است پیش بینی شده که تا 30 سال دیگر و یا حداکثر 40 سال دیگر، کلیه و یا شاید قریبِ کلی از تشخیصهای پزشکی حتی در بیماریهای غیرژنتیکی، اکثر واکسنها برای پیشگیری و تقریباً اکثر درمانها حتی داروهای ژنتیکی، از طریق ژنتیک صورت می گیرد.
در ایران تا حدودی که می شد برنامه ریزی کرد، در بین رشته های دیگر اروپایی، کارهای بسیار خوبی انجام شده اما هنوز پیش بینی و آینده نگری کلان برای اینکه نسل جوان ما بخواهند در آینده چه مسائل و خدماتی در امر ژنتیک داشته باشند، چه ژنتیک انسانی یا پزشکی، ژنتیک گیاهی و یا حیوانی در سطح آموزش، پژوهش و خدمات رسانی برنامه ریزیهای کلان صورت نگرفته است.
رشته ژنتیک، امروزه در بین جوانان، طرفداران زیادی پیدا کرده است، به خصوص دانش آموزان، قبل از اینکه وارد دانشگاه شوند به دنبال این رشته هستند و بعد از دوره لیسانس هم دنبال این هستند که کارشناسی ارشد و دکترا و دکترای ارشد خود را بگیرند؛ به هر حال دنیای امروز، دنیای ژنتیک است. هیچ رشته ای در علوم مختلف از پزشکی گرفته تا علوم کشاورزی، میکروبیولوژی و صنایع مختلف و علوم قضایی وابسته به علم ژنتیک هستند.
نظر با دانشجویان
هدف از انتخاب رشته (دانشجو): به خاطر علاقمندی به این رشته که از دوران دبیرستان نشأت گرفته و حتی عاملی که باعث ایجاد انتخاب این رشته شد، دبیران خوب دبیرستان بود. برداشت جامعه نسبت به این رشته اصلاً درست نیست یعنی آنقدر که به رشته پزشکی اهمیت می دهند به رشته زیست شناسی اهمیت نمی دهند، ولی رشته خوبی به نظر می آید.
گرایش ژنتیک از رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی با ارائه دروس عمومی، پایه و اختصاصی، دانشجویان را با اطلاعات مربوط به این رشته آشنا می كند.

ریاضی 1 و 2، فیزیک 1 و 2 و شیمی 1 و 2 به عنوان دروس پایه، بحثهای ابتدایی و پایه ای را به دانشجویان می آموزد.


شیمی آلی 1 و 2 که بررسی ساختار درونی مولکولها و اتمها و ترازهای انرژی را بر عهده دارد از دروس مهم تخصصی به شمار می رود.


ژنتیک 1 و 2 به بررسی صفات وراثتی از یک نسل به نسل دیگر و چگونگی بروز صفات و خصوصیات مختلف در یک فرد می پردازد.


ژنتیک سرطان که به بررسی ارتباطی دیواره سرطان با ساختمان ژنمو می پردازد.


ژنتیک رفتاری که بررسی رفتارها و خصوصیات مختلف افراد از نظر وراثتی و بدون توجه به محیط را بر عهده دارد.


ژنتیک انسانی که توارث صفات در انسان و مشاوره ژنتیکی پیش از ازدواج و نابهنجاری های وراثتی را مورد بررسی قرار می دهد.


یك دانشجو بیان می کند كه دلیل انتخاب رشته اش، علاقه به این رشته بوده که در حال توسعه زیاد در ایران است و این رشته هنوز در ایران جا نیفتاده و تأثیر نگرش جامعه به این رشته زیاد خوب نبوده چون تازه و نو می باشد.


برای ورود به این رشته، شرایط خاصی لازم است که شرط اول، گرفتن پایان نامه در دوره کارشناسی است. دانشجویان، لازم است در گرایش زیست شناسی و ادامه تحصیل آن در گرایشهای مختلف این رشته و برای Background خیلی قوی، در دروسی مثل ژنتیک، میکروبیولوژیک و بیوشیمی بسیار قوی باشند. البته دانشجویان زیادی در پزشکی داریم که بعد از اتمام رشته پزشکی، علاقه به ادامه تحصیل در یکی از گرایشهای ژنتیک به خصوص ژنتیک در پزشکی داشته باشند.


یک دانشجو برای هر رشته ای باید در شرایط روحی، جسمی خوبی باشد و حال آنكه شرایط به خصوصی هم برای کسی که می خواهد رشته جانورشناسی و یا گیاه شناسی بخواند وجود دارد؛ او باید توانایی داشته باشد که به صحرا برود.
ولی اولاً دانشجو بودن یک روح بسیار خدمتگزاری لازم دارد که هدف آن فقط در خدمتگزاری خلاصه می شود و همه چیز بر روی شغل و زندگی حادث می شود و اصولاً فرهنگ حاکم بر دانشگاه باید به صورتی باشد که دانشجویان را به طرف میل به خدمتگزاری بکشاند. یك دانشجو از نظر اخلاقی، جسمی و روحی، باید توانایی داشته باشد.

مسأله ژنتیک طوری نیست که بخواهند از صبح تا ظهر یکجا و بعدازظهر به بعد جای دیگر کار کنند، چه در پژوهش و چه در خدمات رسانی کارهای شبانه روزی تلقی می شوند یعنی ما اگر در ارائه خدمات ژنتیکی، تشخیص پیش از تولد، بیماری تالاسمی و انواع کارهای دیگر، داریم خدمت می کنیم بعضاً شبانه روز کار می کنیم.


نظر به گسترده بودن و تخصصی بودن رشته ژنتیک از گرایشهای رشته زیست شناسی سلولی و ملکولی باید اشاره نمود که فعالیتها و مشاغل آتی دانش آموختگان این رشته از یک سو متنوع و در ابعاد گوناگون است و از سوی دیگر محدود به سازمانها و مراکزی است که تحقیقات ژنتیکی به عنوان فعالیت اصلی آنها یا بخشی از فعالیت آنها به حساب می آید.


از این رهگذر سازمانها و نهادهای زیر که در بخش ژنتیک فعالیتهایی را به ثمر می رسانند قابلیتهای خوب دانش آموختگان را دارا هستند: وزارت جهاد کشاورزی، مراکز پژوهشی وزارت علوم تحقیقات و فن آوری و انستیتو پاستور ایران. افزون بر مراکز یاد شده بخشهای زیر نیز به دلیل انجام فعالیتهای مرتبط با این رشته، جذب کننده فارغ التحصیلان رشته ژنتیک است: وزارت جهاد دانشگاهی، بخشهای ژنتیک بهزیستی و بیمارستانها و کلینکهای خصوصی.

میکروبیولوژی چیست؟

وقتی که از پشت میکروسکوپ به یک قطره آب، یک بگ درخت و یک مشت خاک می نگری دنیای عجیب و خارق العاده میکروارگانیسم ها در مقابل دیدگانت گشوده می شود. دنیای موجودات حیرت انگیز که توانایی آنها در هیچ موجود دیگری حتی انسان به چشم نمی خورد.
به راستی چه موجودی می تواند در قدرت رشد با باکتری برابری کند؟ باکتری که شاید یک میلیونیم گرم (میکروگرم) نیز وزن نداشته باشد اما اگر شرایط محیط برای تکثیر تصاعدی آن مناسب باشد، در عرض 72 ساعت انبوه باکتریهای تولید شده وزنی سه هزار برابر وزن کره زمین خواهند داشت و این تنها یکی از جلوه های دنیای شگفت انگیز میکروارگانیسم ها است، دنیایی که در رشته میکروبیولوژی (میکروب شناسی) مورد بررسی قرار می گیرد.
اما میکروارگانیسمها که اساس و پایه علم میکروبیولوژی را تشکیل می دهند، چه هستند؟
محمدعلی آموزگار دانشجوی دوره دکترای میکروبیولوژی دانشگاه تهران در این باره می گوید: میکروارگانیسمها موجودات ریز ذره بینی مانند: باکتریها، ویروسها، قارچهای میکروسکوپی و پرتوزوئرها هستند که با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند.
وی همچنین در مورد جایگاه میکروارگانیسمها در رشته میکروبیولوژی می گوید: علم میکروبیولوژی که گرایشی از علم زیست شناسی است به بررسی و مطالعه میکروارگانیسم ها می پردازد در این علم ارتباط میکروارگانیسم ها با خودشان و همچنین با موجودات عالی تر مانند انسان، حیوانات و گیاهان مورد بررسی قرار می گیرد.

گفتنی است که علم میکروبیولوژی گرایشهای مختلفی دارد که عبارتند از:
الف) گرایش پزشکی: در این گرایش میکروبهایی که برای انسان بیماری زا هستند و چگونگی فغالیت آنها بررسی می شود. البته این گرایش قسمت کوجکی از علم میکروبیولوژی را برای خود اختصاص می دهد چرا که از میان میکروبهای شناخته شده فقط حدود 170 نوع میکروب، بیماری زا هستند و بقیه میکروبها تا کنون شناخته شده اند، میکروبهای مفید می باشند.
ب) میکروبیولوژی غذایی: بسیاری از مواد غذایی مثل ماست یا پنیر به یاری میکروبها تولید می شوند.
ج) میکروبیولوژی صنعتی: در این گرایش از میکروبیولوژی از میکروبهای مفید برای تولید مواد صنعتی مانند اسیدها و کمپوست میکروبی ( تهیه کود به یاری مواد زاید و زباله ها) استفاده می شود، همچنین از میکروبها در رفع آلودگی های محیط زیست استفاده می گردد.
دکتر علی اکبر محمدی متخصص میکروبیولوژی و رئیس مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی نیز در معرفی این رشته می گوید: دسته میکروبیولوژی که با میکروارگانیسمها یعنی موجودات ریز ذره بینی سر و کار دارد، دو جنبه مهم دارد، یکی مبارزه با میکروارگانیسم های خطرناک و بیماری زا که حیاط انسانها، حیوانات و گیاهان را به خطر می اندازند و میکروبیولوژیست با شناسایی روش و مسیر ایجاد بیماریها می تواند این مسیر را متوقف کرده و از چرخه و سیر بیماری جلوگیری کند و جنبه دیگر استفاده بهینه و مناسب از میکروارگانیسم ها برای تولید مواد غذایی و تبدیل بهینه صنایع غذایی مثل تهیه پنیر، ماست و یا حتی نان و همچنین تولید داروهای پزشکی و دامپزشکی می باشد.
در واقع علم میکروبیولوژی در مورد چگونگی استفاده بهینه از میکروارگانیسم ها و جلوگیری از ضررها و زیانهایی که میکروارگانیسم ها می توانند به حیات انسانها، دامها و نباتات وارد کنند، بحث می کند.

میکروبیولوژی یا زیست شناسی سلولی مولکولی

گاه می شنویم که از رشته میکروبیولوژی با عنوان زیست شناسی سلولی مولکولی یاد می شود برای مثال در بعضی از قسمتهای دفترچه های آزمون سراسری سازمان سنجش آموزش کشور از این رشته با عنوان زیست شناسی سلولی مولکولی یاد شده است و به همین دلیل تعدادی از داوطلبان آزمون سراسری تصور می کنند که رشته میکروبیولوژی همان رشته علوم سلولی مولکولی است و در نتیجه هنگام انتخاب رشته با مشکلاتی روبرو می شوند.
دکتر محمدی درباره تفاوت بین این دو رشته می گوید: در حقیقت علم میکروبیولوژی مادر علوم سلولی مولکولی است چون زمانی که راجع به فیزیولوژی سلول ( به اصطلاح چگونگی کار کردن و سوخت و ساز بدن سلول) 
صحبت می شود، در واقع ساختار سلول به عنوان یک میکروارگانیسم مورد بررسی قرار می گیرد، اما این باعث نمی شود که دو رشته فوق را یکی بدانیم چون علوم سلولی مولکولی از حیطه فعالیتهای بیرونی میکروب خارج شده و وارد فعالیتهای درونی آن می شود، در حالیکه در علم میکروبیولوژی تأثیرات بیرونی میکروارگانیسم ها مطالعه می شود .
برای مثال شما در علم میکروبیولوژی نگاه می کنید که میکروارگانیسم مورد نظر شما چه نوع بیماری ایجاد کرده و از روی آثار بیماری حدس می زنید میکروارگانیسمی را که بررسی می کنید چه نوع میکروبی است .

دکتر محمدی همچنین در مورد نام رشته میکروبیولوژی می گوید: با توجه به اینکه امروزه علوم بسیار ریز، جزئی و تخصصی شده است، بهتر است که دو علم میکروبیولوژی و علوم سلولی و ملکولی در کنار یکدیگر و با نام تخصصی به علم زیست شناسی خدمت بکنند نه اینکه یک علم، دیگری را احاطه بکند. مثلا اگر بخواهیم میکروبیولوژی را زیر مجموعه ای از علوم سلولی و مولکولی بدانیم، اشتباه است چون بعضی از اوقات علوم سلولی و مولکولی کاری به میکروارگانیسم ها ندارد و در مورد سلولهای یوکاریوتی یا سلولهای انسانی صحبت می کند.

۱۳۸۹ شهریور ۲۴, چهارشنبه

مطالعه گلبول قرمز داسي شکل با نانوتراشه


ساخت وسيله‌اي مبتني بر ميکروسيال که شرايط فيزيولوژيکي مشابه شرايط سلول‌هاي خوني را داراست مي‌تواند به مطالعه کم خوني به علت داسي شدن گلبول هاي قرمز کمک کند.

در اين نوع بيماري گلبول‌هاي قرمز به شکلي غيرطبيعي، سخت و داسي شکل در مي‌آيند. ميليون‌ها نفر در کشورهاي جنوب صحراي آفريقا و جنوب آسيا به اين بيماري مبتلا هستند. اين بيماري سبب مرگ زودهنگام در افراد مي‌شود. علت داسي شدن گلبول‌هاي قرمز مربوط به پليمريزه شدن هموگلبوين پس از آزاد شدن اکسيژن در بافت‌ها است. تغيير شکل سلول در کمتر از يک ثانيه بعد از آزاد سازي اکسيژن انجام مي‌شود که سبب مي‌شود تا مطالعه آن با تکنيک‌هاي موجود مشکل باشد.

در حال حاضر، تيمي به رهبري چارلز بارود در مرکز ملي تحقيقات علمي در پاليزوي فرانسه ابزار ميکروسيالي ساخته‌اند تا اثرات آزادسازي اکسيژن بر روي پليمريزه شدن هموگلوبين را بررسي کنند. آنها روي تراشه بستري از قطرات آب در روغن فراهم کردند تا با کمک آن بتوانند ميزان اکسيژن سلول‌هاي موجود در هر قطره را به‌وسيله تغيير اکسيژن حلال در قطرات کنترل کنند. از ميکروسکوپ نور پلاريزه براي آشکارسازي الياف هموگلوبين پليمريزه استفاده مي‌شود که امکان مي‌دهد تا سلول‌هاي داسي از سلول‌هاي سالم و طبيعي قابل شناسايي باشند.


(گلبول‌هاي قرمز در داخل قطرات ميکروسيال مشاهده مي‌شوند و در عين‌حال روغن حامل سبب انتقال اکسيژن مي‌شود و به‌عنوان يک حوضچه‌اي از اکسيژن عمل مي‌کند.)

بر اساس گفته بارود، اين روش در حالي که امکان کنترل دقيق محيط بيوشيميايي و مکانيکي سلول‌ها را فراهم مي‌کند، امکان مي‌دهد تا آزمايشات مستقل زيادي به‌صورت سريالي انجام شوند. با اين روش مي‌توان رفتار گلبول‌ها را به تنهايي به‌دنبال تغييرات محيطي يا افزودن عوامل بيوشيميايي بررسي کرد.

در اين رابطه آرون ويلر، متخصص وسايل آزمايشگاه روي تراشه از دانشگاه تورنتو کانادا، بيان مي‌دارد که با اين روش مي‌توان اطلاعات جديدي را به‌وسيله ترکيب تکنيک‌هاي اپتيکال هوشمند با مطالعات رياضي قطرات در حد پيکوليتر در روغن استخراح کرد. او گمان مي کند که اين ابزار خواهد توانست تا به زيست‌شناسان کمک کند تا به‌روش جلوگيري از داسي شدن گلبول هاي قرمز دست يابند.

تيم بارود اميدوارند که کار آنها بتواند اميد تازه‌اي براي کشف مکانيزم‌هاي موجود در اين بيماري باشد تا اثرات دارو بر روي سلول‌هاي داسي کشف شوند. آنها بيان مي‌دارند که مهمترين چالش و مشکل ساخت اين فناوري براي دستيابي به درمان‌هاي نوآورانه داسي‌کردن سلول‌هاي خوني از طريق تبادل سريع اکسيژن در قطرات ميکروسيال است

۱۳۸۹ شهریور ۲۳, سه‌شنبه

تهدیدهای منطقه ای در زمینه بیوتکنولوژی


از آغاز بحث در مورد تاسیس مرکز ملی بیوتکنولوژی در مجلس و دولت بیش از ۲۰سال می گذرد. در آن زمان این بحث ، جزو مباحث داغ مجلس و دولت بود ؛ در حالی که در کشورهایی چون امارات عربی متحده ، عربستان سعودی ، بحرین ، پاکستان و سایر ک شورهای منطقه ، هیچ توجهی به این موضوع وجود نداشت و هیچ شاخصی از پیشرفت این علم و فناوری یا حتی تلاش برای تاسیس چنین مراکزی در منطقه مشاهده نمی شد.

همزمان با آغاز این حرکت در کشور، فعالیت های علمی و تحقیقاتی نیز در مراکز پژوهشی و دانشگاهی کشور رونق یافت و در عین حال با احساس نیاز به نیروهای تحصیلکرده و متخصص ، دوره های کارشناسی ارشد و دکتری در رشته های علوم پایه پزشکی راه اندازی شد و مراکز دانشگاهی اقدام به آموزش و تربیت نیروهای متخصص کردند.

این حرکت رو به رشد، اما کند و کم سرعت بود. مدیریت متمرکزی برای تحقق اهداف تعیین شده ، وجود نداشت و این فعالیت های علمی به صورت جزیره های مستقل از یکدیگر در گوشه و کنار کشور پاگرفته و دانشمندان بنابر تمایلات شخصی ، طرحهای تحقیقاتی را طراحی و اجرا می نمودند. برنامه و اولویتی برای تدوین برنامه های پژوهشی در کشور مشاهده نمی شد.

به رغم آن که چندین شورا و کمیسیون در این ارتباط در کشور تشکیل شد و نمی توان گفت که تشکیل چنین شوراها یا کمیسیون هایی در روند رشد بیوتکنولوژی بی تاثیر بودند؛ اما باید اذعان کرد که هیچ یک در سطح ملی و کشوری فعال نبوده اند. در فناوری های دانش محور، نیروی انسانی بزرگترین سرمایه است و اکنون با گذشت ۲۰سال ، کشور ما با تعداد نیروی انسانی مناسبی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد روبه رو است.

از سوی دیگر دوره های دکترا نیز بشدت در حال گسترش هستند و جمعیت جوان کشور به سمت دوره های عالی تحصیلاتی جهت داده شده اند.اما اکنون معضل دیگری رخ نموده و سیر مهاجرت این نیروها بشدت رو به افزایش گذاشته است.

زمانی مقصد نیروی انسانی متخصص ایران ، کشورهای غربی بویژه اروپا و امریکا بود؛ اما اکنون کشورهای آسیای جنوب شرقی ، ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز شاهد حضور نیروهای متخصص ایرانی هستند.

امارات عربی متحده با حرکتی جهت دار، گامهای بلندی را در مسیر جذب نیروی انسانی و سرمایه های ایرانی برداشته است و بعلاوه بازار یکی از کشورهای پرجمعیت و نسبتا سرمایه دار منطقه ؛ یعنی ایران را نیز هدف قرار داده است.

تعداد شرکتهای ایرانی فعال در این کشور و تعداد پروازهای روزانه به مقصد شهرهای مختلف این کشور کوچک جنوبی خلیج فارس بخوبی گواه این مدعاست.

اکنون این کشور با راه اندازی منطقه بیوتکنولوژی دبی (Dubiotech) که فاز اول آن همین روزها افتتاح شده و تا پایان سال ۲۰۰۸ به اتمام می رسد ، حرکتی را آغاز کرده است که نتیجه آن چیزی جز مهاجرت تعداد قابل توجهی از نیروهای انسانی متخصص ایرانی در عرصه بیوتکنولوژی که کشور با سرمایه گذاری فراوان آنها را تربیت کرده است ، نخواهد بود. مسلما سرمایه گذاری این کشور برای احداث این منطقه نه بر مبنای نیروی انسانی کشورهای عربی ؛ بلکه با توجه به نیروی انسانی متخصص ۳کشور ایران ، هند و پاکستان بوده است اما از سوی دیگر هند و پاکستان نمی توانند همزمان به عنوان بازار هدف نیز در نظر گرفته شوند لذا امید اول این کشور در هر دو بعد، ایران است.

کشور عربستان سعودی نیز بتازگی با راه اندازی شهر بیوتکنولوژی جده با سرمایه گذاری کلانی به این عرصه وارد شده و محل استقرار شرکتهای چندملیتی و حضور نیروهای بالقوه کشورهای عربی شده است ، اکنون دیگر تهدیدهای بیوتکنولوژی به کشورهای صنعتی خلاصه نشده و به منطقه خاورمیانه نیز کشیده شده است.

اکنون دیگر حرکت بدون برنامه خطرساز است ، گرچه عملکرد مناسب مرکز صنایع نوین برای حمایت از تولیدات دانش محور و سیاست های مناسب وزارت بهداشت برای حمایت از تولیدات حاصل از فرآیندهای بیوتکنولوژی در داخل کشور، موج بسیار مثبتی را به راه انداخته است اما عدم هماهنگی دیگر سازمان ها و مراکز ذی ربط، این فعالیت ها را کمرنگ می کند. این فرآیند بدون یک حمایت ملی همه جانبه ، یعنی فعالیت تمام سازمان های ذی نفع نمی تواند به یک صنعت ملی مبدل شود.شاید بتوان با یک حرکت جهت دار ملی و توجه به پتانسیل های کشور از نظر علمی ، نیروی انسانی و مهمتر از همه ، تکنولوژی های بومی ، بازار کشور را به سایرین تحویل نداد. اکنون بیش از هر زمان دیگری باید سیاست ملی بیوتکنولوژی را با هدف در دست گرفتن بازار منطقه متمرکز کنیم ؛ کاری که توان آن را داریم و اگر به آن نپردازیم ، با توجه به عدم تمایل سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در ایران ، کشورهایی چون امارات عربی متحده ، نیروی انسانی و پتانسیل ایران را به سمت اهداف و خواسته های خود سوق خواهند داد.

دکتر فریدون مهبودی
عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران

 روزنامه جامه جم
(البته این مطلب تقریبا ماله 3ساله پیشه ولی قابل تامل وجالبه درضمن بالاخره آرشیوه ما هم باید کامل باشه دیگه) 

ایده ی اولیه ی فناوری نانو از کجا اومد؟

  اولين جرقه فناوري نانو در سال 1959 زده شد. در آن سال ريچارد فاينمن طي يك سخنراني با عنوان «فضاي زيادي در سطوح پايين وجود دارد» ايده فناوري نانو را مطرح ساخت. واژه فناوري نانو در سال 1974 اولين بار توسط نوريوتاينگوچي استاد دانشگاه علوم توكيو بر زبانها جاري شد و در سال 1986 اين واژه توسط كي اريك دركسلر در کتابي تحت عنوان : «موتور آفرينش: آغاز دوران فناوري‌نانو»بازآفريني و تعريف مجدد شد.

(برگرفته از سایت ستاد توسعه ی نانو فناوری)

معماري نانومقياس با استفاده از tRNA

شيمی‌دان‌های آمريکايي با استفاده از RNA انتقالی(tRNA) به‌عنوان واحد ساختمانی یا همون مونومر، نانوساختارهای سه‌بعدی روطراحي و توليد کردند. اونا اميدوارند از اين ساختارها در بخشهایی مثل رسوندن دارو استفاده کنند.
لوک جیگِر از دانشگاه کاليفرنيا در سانتا بارابارا به‌همراه همکاراش، از ساختار مرکزي tRNA براي ايجاد نانوقفس‌های کج و معوج استفاده کردند. کودی گری يکي ديگر از محققان اين کار مي‌گه: «ما tRNA را به اين دليل انتخاب کرديم که ساختار شاخه‌ای گوشه‌ای دارد».

مولکولی که اين محققان استفاده کردند، از سه بازو تشکيل شده ؛ دو تا از بازوها به شکل L به همديگه وصل شدند و بازوی سوم در نقطه اتصال دو بازوی ديگه به اونها متصل شده ؛ بدين ترتيب يک گوشه يا کنج به وجود اومده. از اونجايی که هر يک از بازوها جهت‌گيری مشخصی دارن، اين محققان تونستند با اتصال هشتا از واحدهای tRNA، يک هشت‌وجهی بسازند که هر گوشه ی اون رو يک tRNA شکل داده بود.

گری می‌گه: «قبلاً توانسته بوديم با استفاده از چهار مولکول مونومر (tRNA) يک مربع ايجاد نماييم. چنين ساختاری به دليل وجود برهمکنش‌هایی به نام گره‌های بوسه ا‌ی ايجاد می‌شود». گام بعدی ايجاد يک ساختار سه‌بعدی بود. محققان برای انجام اين کار روی دم 3' بازوی آزاد سومِ مربعِ توليد شده، توالی‌های مکمل را با استفاده از مهندسی ايجاد کرده و امکان اتصال دو مربع به يکديگر و توليد يک هشت‌وجهي را فراهم آوردند. تمام فرايند شکل‌دهي اين ساختار به‌صورت تدريجی و در يک ظرف انجام مي‌گيرد.
آنها با استفاده از ميکروسکوپ نيروی اتمي و ميکروسکوپ cryo-electronic از ساختار توليد شده تصويربرداري کردند. همانگونه که انتظار مي‌رفت به‌دليل اينکه بازوي سوم جهت‌گيري خود را تا حدي تغيير مي‌دهد، ساختار نهايي به شکل مکعب کج و معوج درمي‌آيد.
از آنجايي که هر يک از هشت RNA مورد استفاده گره‌هاي بوسه‌اي و دنباله‌هاي متفاوتي دارند و در نتيجه به شکل خاصي آرايش مي‌يابند، کنترل فضايي بسيار خوبي روي اين ساختار وجود دارد. گري مي‌گويد: «اگر بخواهيد دو واحد متفاوت را در دوسوي مختلف اين ساختار قرار دهيد، مي‌توانيد؛ همچنين اگر بخواهيد آنها را در مجاورت هم قرار دهيد، باز هم اين امکان را داريد».
به‌عنوان مثال اين گروه توانستند پروتئين استراپتاويدين را هم در داخل اين ساختار کپسوله کرده و هم آن را بيرون مکعب وصل نمايند. موقعيت قرارگيري اين پروتئين به اين بستگي دارد که ليگاند بيوتين در کجاي ساختار سه‌بعدي قرار دارد.
جزئيات اين کار در مجله Nature Chemistry منتشر شده است.البته من این مطلب رو توی سایت nano.ir دیدم.

۱۳۸۹ شهریور ۲۲, دوشنبه

چشم انداز بیوتکنولوژی در سال 2015

اگه خواستید بدونید در سال 2015 چه اتفاقی برای بیو تکنولوژی می افته روی لینک زیر کلیک کنید
http://www.biodc.ir/web/ray/report1 

نانو چیست؟

کلمه ی نانو به معنای یک میلیاردم است که در اصل از واژه ای یونانی به معنای  کوتوله گرفته شده . برای درک بهتر جالبه که بدونید قطر یک تار مو در حدود 500،000 نانومتراست.به طور کلی در فناوری نانو دو تا کار انجام میشه
1.تغییر ابعاد اجسامی در مقیاس نانو به مقیاس های بزرگتر
2.تغییر ابعاد اجسامی در مقیاس های بزرگتر به مقیاس نانو
که البته کار فناوری نانو بیشتر همین مورد دومه .

برگزیدگان نخستین جشنواره معرفی برترین‌های زیست‌فناوری ایران اعلام شد

كميته‌هاي تخصصي جشنواره با بررسي 158 طرح و امتيازدهي به آنها نتايج را در اواسط فروردين‌ماه به كميته علمي ارايه نمودند.
البته در اين دوره، هيچكدوم از طرح‌ها رتبه ی یک رو نگرفت!!!
(اینهم جدولی که در سایت ستاد توسعهی زیست فناوری هست)

۱۳۸۹ شهریور ۲۱, یکشنبه

توضیحی ساده در مورد بیوتکنولوژی

واژه ی بیوتکنولوژی از دو بخش بیو به  معنای زنده یا زیستا وتکنولوژی به معنای فناوری تشکیل شده و همون طور که میدونید فرهنگستان لغت معادل زیست فناوری رو براش انتخاب کرده.فرق بیو با ژنیک در کاربردی بودن اونه{البته در حال حاضر در ایران کسی که ژنتیک خونده کار یک بیوتکنولوژیست رو  انجام میده!!}به همین دلیل از بیو تکنولوژی میتونیم به عنوان ژنتیک کاربردی نیز یاد کنیم.
در مطلب های بعدی سعی میکنم توضیحی کامل در مورد نحوه ی پذیرش وگرایش های مختلف بیو توضیح های  مفصل تری ارایه بدم .

۱۳۸۹ شهریور ۱۸, پنجشنبه

تولد يك پروفسور

سلام بر شما

من پا به ميدان دانش بیو تكنولوژي گذاشتم و مطمئن باشيد با ورود من به اين عرصه تحولي نوين بوجود مي‌آيد.

منتظر مطالب جديد من باشيد